Głos alternatywny (AV), Jednomandatowy (Proporcjonalny) Głos Alternatywny – pochodna Brytyjskiej Reprezentacji Proporcjonalnej dostosowana do okręgów jednomandatowych. Znany również pod nazwą Instant-runoff voting (IRV), Transferable Vote, (single-seat) Ranked Choice Voting (RCV), or Preferential Voting. Głos alternatywny (AV) zastosowany do okręgów wielomandatowych nosi nazwę STV – Single Transferable Vote – Pojedynczy Głos Przenoszony
Typ: jednomandatowy, rangowy, bezpośredni.
Tworzenie list: indywidualne zgłaszanie się kandydatów, wymóg: ilość podpisów, kaucja (fakultatywnie).
Głosowanie: Wyborca otrzymuje jedną listę z wszystkimi kandydatami. Na tej jednej liście wskazuje kandydatów, i w zależności od dopuszczalnych wariacji wskazać:
- wyłącznie jednego (bullet voting) i będzie to uznane jako pierwsza preferencja,
- uszeregować wszystkich (full preferential voting) od pierwszego do ostatniego,
- uszeregować kilkoro z nich (partial preferntial voting) w ilości ograniczonej przez ordynacje, np 3 z 10-ciu
W drugim przypadku, jeżeli wyborca nie uszeregował wszystkich kandydatów, to w niektórych ordynacjach jego głos jest uważany za nieważny. Obawa przed tym prowadzi do tkzw „oślego głosowania” (donkey voting), w którym wyborcy szeregują jedynie początek listy, a następne pozycje kompletnie przypadkowo (o ile nie całość).
Liczenie: Odbywa się w turach, podczas pierwszej tury wykluczony zostaje kandydat z najmniejszą ilością głosów. Oddane na niego głosy są rozdzielane pośród pozostałych w grze kandydatach zgodnie z preferencyjnymi zaznaczonymi przez wyborców. Ponownie następuje liczenie i ponownie odrzucony zostaje najsłabszy kandydat. Procedura trwa do momentu, aż zostanie jeden kandydat i ten otrzymuje mandat.
Przykład karty do głosowania (za www.wikipedia.com)
Historia:
Cechy:
- mandat zdobywa kandydat o najwyższym wyniku tolerancyjności, a nie poparcia.
Stosowanie: pod nazwą Alternative Voting (AV) – Australijska Izba Reprezentantów, Indie – wybory prezydenckie, Indie – izba wyższa parlamentu, Irlandia – wybory prezydenckie, wybory lokalne w wielu rejonach na świecie, AV jest stosowany w celu wyboru większość przewodniczących wybranych komisji w Izbie Gmin Wlk. Brytanii. AV służy również do wyboru marszałka, a po wyborach do lordów dziedzicznych. Istnieje odmiana tego głosowania polegająca na ograniczeniu ilości wybieranych i szeregowanych kandydatów do zaledwie dwóch (SV – Supplementary Voice).
Historia: Głosowanie w systemie IRV zostało stworzone w 1871 roku przez amerykańskiego architekta Williama Roberta Ware’a, chociaż w rzeczywistości jest to szczególny przypadek metody pojedynczego głosu przenoszonego, która pojawiła się niezależnie w latach 50. XIX wieku. Pierwsze znane zastosowanie metody podobnej do IRV w wyborach państwowych miało miejsce w wyborach powszechnych w 1893 r. W kolonii Queensland (dzisiejszej Australii) . IRV w swojej prawdziwej formie po raz pierwszy zastosowano w Australii Zachodniej w wyborach 1908 roku. System Hare-Clark (STV) został wprowadzony do tasmańskiej Izby Zgromadzenia podczas wyborów państwowych w 1909 roku.
Link do strony poświęconej RCV – Fairvote