Systemy wielomandatowe proporcjonalne to systemy, w których wyborca może w procesie głosowania przekazać preferencje wyborcze nieograniczone do jednego kandydata. Uwaga: Ich wynikiem jednak wcale nie musi być wybór kandydata najbardziej popieranego, tylko najbardziej tolerowanego.

Istotą systemów proporcjonalnych jest sposób liczenia głosów.

• Metody najwyższej średniej (the highest average methods) czyli metoda d’Hondta  (lub Jeffersona) stosowana w Albani, Argentynie, Austrii, Bulgarii, Chorwacji, Kambodży, Estonii, Finlandii, Izraelu, Polsce, Hispanii i wielu innych krajów; oraz metoda Sainte-Laguë (lub metoda Webstera) stosowana in Norwegi, Szwecji, Nowej Zelandii, niemieckim Bundestagu i w sześciu niemieckich landach (np. Północnej Nadrenii-Westfalii i Bremie).
• Metoda najwyższej reszty (the larger reminder LR method), zwana metodą Hare’a-Niemeyera.

Metoda d’Hondta ma tendencję do przydzielania większym partiom nieco większej części miejsc niż ich udział elektoratu i gwarantuje, że partia z większością wyborców uzyska przynajmniej połowę miejsc. Metoda Sainte-Laguë jest czasami uznawana za „bardziej proporcjonalną” niż metoda D’Hondta w porównaniu do udziału partii w ogólnej liczbie głosów i ich udziału w alokacji mandatów. Ta metoda może sprzyjać bardziej małym partiom niż większym i zachęcać do podziałów.

Metoda Hare’a-Niemeyera sprzyja z kolei głównie małym i średnim ugrupowaniom. W Polsce tę metodę stosowano przy ustalaniu wyników w wyborach do Sejmu w 1991 roku.

Za systemy wyborcze proporcjonalne uznaje się ordynacje

1. Wielomandatowy system list partyjnych – (Polska do Sejmu, małe kraje europejskie, głównie do 7 mln.),
2. Binominal System –
3. Brytyjska Reprezentacja Proporcjonalna – Single Transferable Value (STV), zwany również Systemem Pojedynczego Głosu Przechodniego (Irlandia, Malta, Irlandia Północna, Szkocja, Indie, Pakistan, Australia, Nowa Zelandia, USA, Islandia),
4. LV
5. MNTV
6. SV
7. Głosowanie punktowe – Range (Score) Voting (RV) – jednomandatowy i jednoturowy system, gdzie wyborca przydziela kilku kandydatom punkty.
8. Metoda Schulzego – Schwartz Sequential Dropping (nie zastosowany jeszcze w wyborach publicznych, stosowany w wyborach licznych organizacji).

 

O systemach większościowych można poczytać tutaj.